Bagdad als bakermat van onze wetenschap

Bureau Buitenland heeft een podcastserie over droomreizen.

https://www.vpro.nl/programmas/bureau-buitenland/speel~PREPR_VPRO_16562137~bureau-buitenland-droomreizen-22-koert-debeuf-een-rondleiding-door-het-huis-der-wijsheid-in-bagdad~.html

In deze podcast van de VPRO neemt historicus Koert Debeuf ons mee naar het Bagdad van de negende eeuw. Op dat moment de grootste stad ter wereld.

Uit de toelichting van de VPRO: Debeuf kwam er tijdens zijn verblijf in het Midden-Oosten achter dat hij weinig tot niks wist van de bijdrages van de islamitische beschaving aan de Europese Renaissance. Toch gek voor een belezen historicus, dacht hij toen. Hij stuitte op een schatkist aan ideeën en wetenschappelijke vernieuwingen die daar de hele wereld over gingen. En daarom pleit hij ervoor dat de stad in hetzelfde rijtje moet als Athene, Rome en Firenze. Wij Europeanen moeten die geschiedenis leren kennen, want het is ook wat ons mede gevormd heeft.

Van mijn kant geeft ik een korte samenvatting met een paar voorbeelden uit de podcast die tot mijn verbeelding spreken.  

De stad Bagdad, wiskunde en wetenschap

Bagdad is in 762 gebouwd door een Kalief Mansoer die Bagdad het wereldcentrum van de wiskunde wilde maken. De stad is mede daarom in een cirkel gebouwd met een stadsmuur en vier poorten met vier wegen die exact in een rechte hoek naar het centrum leidde. Midden in het centrum staat een paleis met een gouden koepel.

Bagdad kende als een van de eerste steden papier en de Kalief stichtte ook de grootste bibliotheek ter wereld, Het huis van de Wijsheid. Hier werden alle werken van alle filosofische stromingen en religies ter wereld vertaald uit o.a. het Sanskriet, Perzisch en Grieks. Alle kennis uit de wereld kwam bij elkaar omdat Bagdad op de internationale handelsroutes zoals de Zijderoute naar China.  

In het kenniscentrum werden door de Kalief debatwedstrijden gehouden tussen Islamieten, Joden en Christenen. Het was een sport wie de beste argumenten had over een bepaald onderwerp.

Bagdad was in de 10de eeuw met 1 miljoen inwoners uitgegroeid tot de grootste stad van de wereld.

Griekse en Arabische filosofie

Debeuf noemt  twee Arabische filosofen die grote invloed hebben gehad op de westerse filosofie en wetenschap.

De eerste is Al-Khwarizmi en heeft het wiskundige gelijkheidsteken uitgevonden. Hij is daarmee de grondlegger van de Algebra geworden en de met deze kennis kunnen nu computergestuurde berekeningen worden uitgevoerd.

De tweede is de filosoof Al-Farabi. Hij is seculier en heeft voortgebouwd op de Griekse filosofische ideeën van Plato. Het filosofische onderwerp wat Debeuf hierbij benoemt in de podcast is de opvatting dat religie het volk rustig moet houden. Een thema dat later terug komt.

Daarnaast heeft Al-Farabi standaardwerken over de geneeskunst geschreven en het begrip quarantaine geïntroduceerd.

De Griekse en alle andere kennis is door de Arabische filosofen vertaald en verbeterd en bewaard gebleven in Bagdad. Debeuf stelt daarom dat de eerste renaissance in Bagdad heeft plaatsgevonden.

Arabische kennis komt in Europa

Helaas is Bagdad totaal verwoest en uitgemoord in 1258 door de Mongolen. Bij deze slag zijn alle boeken in de Tigris gegooid en is alle gecentraliseerde kennis vernietigd. Debeuf vraagt zich af waarom wij deze geschiedenis niet meer kennen?  De Arabische filosofen waren bekend in de 16de eeuw bij o.a. Hornius en Vossius.

Echter de Arabische invloeden zijn verdwenen doordat o.a. Kant en Hegel in de 18de eeuw vonden dat de filosofie Europees, Grieks en Christelijk moest zijn.  Ook in 19de  eeuw zijn de Arabische seculiere filosofen verder uit het zicht verdwenen vanwege de nationalistische en christelijke visie op de filosofie.

De kennis van Bagdad is over de hele wereld verspreid en via via in Andalusië terecht gekomen. Als gevolg van de christelijke verovering van Andalusië is de kennis opnieuw in Europa terecht gekomen en kon de Europese renaissance beginnen in Firenze. Filosofen zoals o.a. Machiavelli en Jean Jacques Rousseau zijn verder gegaan met de ideeën van de Arabische wetenschappers.

In de huidige Arabisch wereld kent men te weinig deze benadering van de geschiedenis. Dit komt doordat het onderwijs net als in Europa in de 18de en 19de eeuw ook geschoeid was op de religieuze en nationalistische belangen van de autoritaire regimes.

Europa zou de ontwikkelingen in het Midden Oosten kunnen ondersteunen door de invloed van deze Arabische geschiedenis op de wereld verder te onderzoeken. Hiermee kan een ander verhaal geschetst worden over het Midden-Oosten. Een verhaal van religieuze tolerantie en wetenschap in plaats van een verhaal van religieus- en macht gerelateerd geweld.

Nederland heeft net als het Midden-Oosten een basisinkomen nodig.

Lidwien van Langen is afgestudeerd als Arbeid & Sociaal Zekerheidswetenschapper en heeft maatschappelijk interesse in het Midden-Oosten.

In Rana Jawad’s  boek “Social Policy in the Middle East and North Africa”[1] wordt gepleit voor invoering van een basisinkomen. In dit blog wordt de vraag beantwoord of de argumenten die worden aangevoerd voor de invoering van een basisinkomen in de landen in de MENA-regio (Midden Oosten en Noord Afrika) ook gelden voor Nederland en waarom?

In het blog worden de volgende vragen gesteld?: 

  • Welke een rol heeft het basisinkomen binnen het sociale zekerheidssysteem?
  • Draagt het basisinkomen bij aan een hogere bestaanszekerheid? en
  • Draagt het basisinkomen bij aan een inclusiever sociale zekerheidssysteem?

Aan de hand van sociaal economische ontwikkelingen in de MENA-regio en Nederland  blijkt dat in beide regio’s een noodzaak is voor een inclusievere sociale zekerheidssysteem, maar dat er politieke samenwerking nodig is het te realiseren.

  1. Welke rol heeft het basisinkomen binnen het sociale zekerheidssysteem

Het pleidooi voor een basisinkomen als voorziening voor bestaanszekerheid wordt onderschreven door diverse internationale organisaties[2]. De Verenigde Naties betogen dat het eerste Duurzame Ontwikkelingsdoel meer inhoudt dan alleen het opheffen van extreme armoede “Zo is er bepaald dat alle landen zich moeten inzetten voor betere systemen op het gebied van sociale zekerheid.” Een basisinkomen kan verschillende vormen aannemen binnen het systeem. De meest robuuste vorm van een basisinkomen is een onvoorwaardelijk basisinkomen; alle burgers ontvangen, zonder restricties, een voldoende hoog inkomen om van te leven. De minst verstrekkende vorm is een voorziening voor alle inwoners naar behoefte, waarbij een aanvulling wordt geboden aan inwoners die dreigen onder het bestaansminimum te komen.

In de meeste landen in de MENA-regio speelt de staat slechts een zeer beperkte rol als het gaat om sociaal beleid en voor zover er sociale voorzieningen zijn komen deze veelal van  NGO’s, charitatieve en religieuze organisaties. Er bestaat in deze regio een minder coherent systeem voor sociale zekerheid dan in Nederland. Jana Rawad geeft aan dat het sociale stelsel donor-afhankelijk is: “As the UNDP Arab human develop report noted a decade ago, Arab countries are richer than they are developed.  It is also the case that the policy agenda of this region is heavily donor dependant, both of funding and in agenda setting and leading to an emphasis on residual forms of social policy”[3]. In de MENA regio kan invoering van een  basisinkomen er aan bijdragen dat alle ingezetenen van een bestaanszekerheid  worden voorzien, waardoor ze minder afhankelijk zijn van liefdadigheid.

In Nederland is de welvaartsstaat na de Tweede Wereldoorlog ontstaan via het tripartiet overleg van werknemers, werkgevers en overheid. In het stelsel spelen de verschillende levensbeschouwelijke stromingen een rol bij de uitvoering van de welvaartsstaat. De basis van de welvaartsstaat bestaat uit werkloosheid-, ziekte- en arbeidsongeschiktheidsverzekeringen voor werknemers. Het sluitstuk van de welvaartsstaat is de bijstandswet, een voorziening naar behoefte. In het Nederlandse systeem zou de bijstandsvoorziening met minder restricties de rol van het basisinkomen kunnen innemen.

2. Draagt het basisinkomen bij aan een hoger niveau voor bestaanszekerheid?   

Het sociale systeem berust in de MENA-regio voornamelijk liefdadigheid.  Echter liefdadigheid geeft geen zekerheid of onafhankelijkheid. Een basisinkomen voor alle betrokkene is dan het eerste stap, waarvoor maatschappelijk draagvlak en een betrouwbare overheid de voorwaarden zijn.

In Nederland bestaat geen algemeen onvoorwaardelijk basisinkomen, maar wel een bijstandsvoorziening naar behoefte voor elke burger. De bijstandswet heet nu de Participatiewet en is diverse malen gewijzigd met het doel om mensen beter aan hun arbeidsverplichtingen te laten voldoen. Er zijn meer verplichtingen, terwijl de rechten beperkter zijn geworden.

De huidige wetstekst is dogmatisch en bevat weinig discretionaire bevoegdheden voor maatwerk naar behoefte. Naast de basisuitkering zijn er meerdere toeslagen nodig om tot het wettelijke sociale minimum te komen voor o.a. kinderen, huur, zorg en enkel lokale aanvullingen. Alle toeslagen dienen bij verschillende instanties te worden aangevraagd, wat het systeem onnodig bureaucratisch maakt.  Het Nibud stelt dat het sociaal minimum sowieso te laag is om volwaardig van te leven[4]. De bestaanszekerheid staat onder druk door bureaucratie en de beperkte mogelijkheden om maatwerk te verlenen aan vaak kwetsbare mensen in specifieke omstandigheden.  Het vervangen de  bijstand zonder toeslagendoor een basisinkomen maakt het systeem minder ingewikkeld, beter toegankelijk waardoor het een hoger niveau van bestaanszekerheid garandeert. 

3. Draagt het basisinkomen bij aan een inclusievere sociale zekerheid

Een inclusief sociale zekerheidstelsel betekent dat iedere groep dezelfde rechten heeft.  Het betreft hier de toegang tot het geheel van sociale voorzieningen die leiden tot inkomenszekerheid.

Veel van de sociale voorzieningen in de MENA-landen waren gericht op werknemers in overheidsdienst[5]. De staat stond borg voor de behoefte van een grote groep loyale werknemers. De garanties die aan overheidsdienaren werd geboden, bood ook de kans aan de machthebbers om groepen mensen politiek aan zich te binden door hen een functie binnen het overheidsapparaat aan te bieden. Op dit moment is het niet meer betaalbaar om de grootste en invloedrijkste groepen op deze manier te binden aan de staat. In de MENA zijn grote veranderingen te zien in de bevolkingsgroei. Veel jongeren zijn toegetreden tot de arbeidsmarkt maar hebben geen voet aan de grond gekregen binnen het sociale zekerheidsstelsel. Het zijn vaak de jongeren die geen perspectief zien voor een baan of verbetering van de omstandigheden.  Daarnaast heeft de MENA te maken met vluchtelingen en Internal Displaced Persons (IDP’s).  De overheid heeft daar geen antwoord op en het gevolg hiervan is dat NGO’s  de sociale behoefte opvangen met noodhulp in plaats van een structureel en inclusieve sociale voorzieningen. Een systeem dat perspectief biedt aan jongeren, vluchtelingen en IDP’s.

Hiermee is een groot verschil ontstaan in inkomenszekerheid tussen de elites en de nieuwe groepen op de arbeidsmarkt. Het frustreert mensen als de overheid corrupt is en discrimineert. Niet extremere armoede, maar het gebrek aan perspectief, gelijkwaardigheid en een betrouwbare overheid die er voor alle burgers is, zijn oorzaken van opstanden van de Arabische lente geweest.[6]

Het Nederlandse socialezekerheidsysteem is na de Tweede Wereldoorlog tot eind jaren zeventig flink uitgebreid. Het doel was de werknemers te verzekeren van inkomen gerelateerde uitkering. Dit stelsel is in de jaren 80  deels afgebouwd omdat de verhouding actieven en inactieven uit balans dreigde te raken. Het beleid werd meer gericht op kostenbesparing en het vergroten van de deelname aan de arbeidsmarkt.

Na 1980 zijn veel nieuwe groepen toegetreden tot de arbeidsmarkt, maar dit zijn geen voltijdswerknemers, maar vrouwen, flexwerkers, jongeren en zelfstandigen. De  werknemersverzekeringen bieden voor deze groepen geen bestaanszekerheid[7]. Jongeren vinden niet gemakkelijk een vaste baan wegens de flexibiliserende arbeidsmarkt. Vrouwen nemen deel aan het arbeidsproces, maar vaak in deeltijd. Ondanks de behoefte aan een hogere arbeidsparticipatie is kinderopvang geen vanzelfsprekende voorziening. In 1989 is de kinderopvang pas gestart en gebaseerd op bijdragen van overheid, werkgevers en werknemers. De  inkomensafhankelijke fiscale toeslag is in 2014 ingevoerd[8].

In Nederland en in de MENA is te zien dat het stelsel dat voorheen gericht was op bepaalde groepen werknemers onvoldoende soelaas biedt voor de nieuwe doelgroepen op de arbeidsmarkt. In de MENA regio kunnen we stellen dat autoritaire regimes niet gericht zijn op inclusiviteit, maar op machtsbehoud van de oude elites in overheidsdienst. Deze strategie is niet meer houdbaar en er is sociale onrust ontstaan. In Nederland bestaat er mede gebrek aan inclusiviteit doordat de politiek wel propageert dat er een grotere arbeidsmarkt deelname nodig is, maar gepaste ondersteuning voor nieuwe groepen, bijvoorbeeld door middel van regelingen voor o.a. kinderopvang, niet of onvoldoende van de grond komt. Er is een nieuwe contract nodig voor participatie en sociale bescherming.

4. Een integraal systeem van voorzieningen?

De belangrijkste onderliggende waarden van sociale voorzieningen zijn  solidariteit en wederkerigheid. Alleen met een systeem voor sociale zekerheid zijn we er nog niet. Een goed stelsel  bestaat niet alleen uit inkomensoverdrachten, maar ook uit toegang tot andere voorzieningen. Hierbij is het hebben van gelijke rechten en het kunnen vertrouwen op de overheid noodzakelijk.

Burgers hebben geen gelijke  toegang  tot ziekenzorg, een woning, of water- en energievoorziening. De recente protesten in de MENA tegen corruptie, komen voort uit ongenoegen over de beperkte toegang tot deze voorzieningen. Daar komt bij dat voedselzekerheid en toegankelijke energie- en watervoorzieningen worden bedreigd door de veranderen van het klimaat en te weinig wordt gedaan om deze dreiging weg te nemen.

Alhoewel in Nederland de arbeidsparticipatie moet worden verhoogd, komt ook hier discriminatie van vrouwen, migranten en uitkeringsgerechtigden voor, waardoor  indirect de toegang tot de arbeidsmarkt voor hen wordt ontmoedigd.

Er zijn drie voorbeelden:

  • Het (mannelijk) kostwinnerschap is door de christendemocraten langdurig verdedigd en tot het eind van de eeuwwisseling verwerkt in allerlei fiscale regelingen.[9]
  • Voor de vergroting van het draagvlak voor de welvaartsstaat is de nadruk komen te liggen op fraudebestrijding.  De Nederlandse staat is daarin te ver gegaan, onder meer door uitkeringsgerechtigden sneller te beboeten en hogere boetes op te leggen dan aan  gewone belastingbetalers die gelijkwaardige delicten plegen.[10]
  • De Nederlands overheid is ook niet betrouwbaar gebleken bij de uitvoering van de kinderopvangtoeslag. Op kafkaëske wijze werd fraude verondersteld bij goedwillende burgers en werden mensen met een tweede nationaliteit in de door de belastingdienst gebruikte algoritmes anders beoordeeld dan mensen met alleen een Nederlandse nationaliteit. Degenen die werden verdacht van fraude, ook als dat onterecht was, werden gedwongen  alle ontvangen toeslagen  terug te betalen. De torenhoge schulden die hierdoor ontstonden zorgden voor ongekend leed.[11] Dit werd een ongekend schandaal in de Nederlandse geschiedenis, die ging over gebrek aan rechtszekerheid, menselijkheid en een discriminerende overheid.

Conclusie

Het basisinkomen als waardenbegrip

Het basisinkomen als concept is niet de enige oplossing voor het verbeteren van de bestaanszekerheid, maar de onderliggende waarden van het basisinkomen zijn essentieel voor het vormen van nieuwe sociale voorzieningen. Er is maatschappelijke solidariteit nodig, gelijkwaardigheid, sociale rechtvaardigheid en het vertrouwen in de overheid als neutrale partij. Deze waarden zijn zowel in de MENA regio als in Nederland  geschonden en in de MENA regio was dit mede de oorzaak van de opstanden van de Arabische lente.[12]

Een inclusief en integraal systeem

De MENA regio heeft behoefte aan een inclusieve overheid die zich richt op de sociale behoefte van alle burgers. Echter om sociale onrust te voorkomen zullen de autoriteiten moeten inzien dat alle  burgers toegang tot sociale voorzieningen nodig hebben.

Ook in  Nederland is een nieuw contract nodig om sociaal beleid inclusiever te maken. Afgelopen tijd is de Nederlandse overheid repressiever geworden voor uitkeringsgerechtigden, vaak kwetsbare mensen en voor nieuwe werknemers op de arbeidsmarkt.

In de MENA en in Nederland zijn veel  nieuw toetreders op de arbeidsmarkt die afhankelijk zijn van de bijstand naar behoefte dan wel liefdadigheid. Deze voorziening is in beide regio’s te karig van opzet en niet goed ondersteund met aanvullend sociaal beleid.

Het instellen van algemene toegankelijke voorzieningen in de MENA zou een aanjager kunnen zijn van democratiseringsprocessen. In Nederland zijn er barsten in de democratie te zien door de onheuse behandeling van uitkeringsgerechtigden en kwetsbare mensen op de arbeidsmarkt en kan een beter systeem van sociale zekerheid bijdragen aan het herstellen het vertrouwen in de overheid.

In een samenleving waar politieke elites, de multinationals of enkele zeer rijke mensen de politiek steeds meer beïnvloeden staan de sociale rechten van gewone burgers onder druk. Dit trend is zichtbaar in Nederland en elders in de wereld. Er is een wereldwijde noodzaak voor nieuwe sociale contracten tussen staat en samenleving.


[1] Rana Jawad and Nicola Jones, Social Policy in the Middle East and North Africa , The New Social Protection Paradigm and Universal Coverage, 2020 Edgar Publishers

[2] ILO and World Bank: A joint mission and plan of action: Universal social protection to ensure no one is left behind. (Zelenev 2015).

[3] http://www.social-policy.org.uk/50-for-50/social-policy-mena/

[4] https://nos.nl/artikel/2354890-bijstand-en-minimumjeugdloon-veel-te-laag-bedragen-niet-van-deze-tijd.html

[5] Jawad  pag 36

[6] Jawad/Bergh, pag. 2020.

[7] Onder het SDG doel 1 vallen ook fiscale voorzieningen zoals toeslagen

[8] https://www.canonsociaalwerk.eu/nl_jz/details.php?cps=28&canon_id=245

[9] https://www.wrr.nl/publicaties/verkenningen/2017/07/06/de-val-van-de-middenklasse

[10] https://www.nationaleombudsman.nl/system/files/bijlage/Rapport%202014-159%20Geen%20fraudeur%2C%20toch%20boete%20%28printversie%29_0.pdf pag. 26 De CRvB oordeelde allereerst dat het toepassen van het zwaardere sanctiestelsel zoals dat geldt na 1 januari 2013 op handelen of nalaten verricht voor 1 januari 2013 in strijd is met artikel 7, eerste lid, tweede zin, van het EVRM en artikel 15, eerste lid, tweede zin, van het IVBPR.

[11] Het kabinet is er terecht over gevallen en het vertrouwen in de overheid hierdoor nog lager dan voorheen. Alle gedupeerde hebben € 30.000 smartengeld gekregen. 

[12] Jawad/Bergh, pag. 2020.

Opinie: Laat ouders kinderen met een beperking weer echt kunnen verzorgen

https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/opinie-laat-ouders-kinderen-met-een-beperking-weer-echt-kunnen-verzorgen~be93ce94/

OPINIEOUDER-KINDRELATIE

Laat ouders van kinderen die in instellingen wonen, bijvoorbeeld omdat zij een verstandelijke beperking hebben, weer echt voor ze kunnen zorgen, betogen Kees Bezemer en Lidwien van Langen.Kees Bezemer en Lidwien van Langen19 mei 2020, 12:09

Vrijdagmiddagborrel bij de Stichting Pim in Dorst. In de tuin van de stichting zitten de jongeren, aan de andere kant van het traliehek de ouders. Beeld Arie Kievit

Medewerkers in de zorg vervullen een essentiële en niet onder te waarderen functie in de maatschappij, zo blijkt ook tijdens de huidige coronacrisis. Een deel van de zorg wordt vaak uitgevoerd door niet-professionele zorgverleners, bijvoorbeeld door ouders van kinderen die niet meer thuis wonen. Met het huidige rigoureuze beleid is het echter niet meer mogelijk om als ouder op bezoek te komen, of hooguit achter glas. Daardoor valt hun aandeel in de zorgverlening weg. Wij pleiten ervoor dat ouders van kinderen die in instellingen wonen niet langer als bezoeker worden gezien, maar als ouder en verzorger: hun rol is voor de kinderen minstens even essentieel als die van de zorgprofessional.

Instellingen zoals verpleeghuizen, die veelal te maken hebben met corona-uitbraken, hebben rigoureuze maatregelen genomen. Niemand anders dan het zorgpersoneel mag binnen komen en de gezamenlijke activiteiten worden beperkt of stopgezet. Veel kwetsbare doelgroepen lopen tegen de grenzen van de maatregelen aan. Wat als ouderen letterlijk wegkwijnen op hun kamertje, of als kinderen langer dan verantwoord hun ouders niet meer mogen ontmoeten?

Ook wij lopen tegen die grenzen van het beleid aan. Hoe kunnen we onze rol als ouder van een kind in een zorginstelling invullen? We voelden ons nooit een bezoeker als we bij onze autistische en verstandelijk beperkte zoon op de woongroep waren. Hij is daar thuis, en wij zijn dan thuis met hem en kunnen onze eigen rol als ouders invullen. Normaliter halen we hem geregeld op van school, puzzelen met hem, eten mee en brengen hem ’s avonds naar bed. We bespreken het beleid en de prioriteiten rond onze zoon met de begeleiders en andere professionals. We volgen met de betaalde begeleiders cursussen gebarentaal en doen soms mee met andere cursussen en trainingen over hoe je kinderen begeleidt in specifieke situaties. De positieve ontwikkeling en groei van onze zoon zijn te danken aan een goede afstemming van de professionele zorg op onze wensen en inzichten als ouders.

Beeldbellen

In het begin van de coronacrisis was het pijnlijk maar noodzakelijk dat alles op slot ging. De begeleiders van de groep vangen het fantastisch op en proberen er het beste van te maken door te beeldbellen, foto’s en filmpjes door te sturen en hem wat vaker te knuffelen.

Maar we zijn nu bijna twee maanden verder, al die tijd hebben we de adviezen van het RIVM zoveel mogelijk opgevolgd om de risico’s laag te houden en het gaat nu wel erg lang duren. De kinderen missen de ouders zichtbaar.

We lopen er tegen aan dat het beleid en de protocollen geen ruimte bieden voor ouders die niet als professional bij de instelling werken, maar wel als ouder en verzorger een essentiële rol hebben in de opvoeding, begeleiding en verzorging van de kinderen.

We begrijpen dat er op de instelling veel kwetsbare bewoners wonen en dat er afspraken nodig zijn om te zorgen dat risico’s beheersbaar blijven. Echter, een bezoekregeling waarbij 1,5 meter afstand bewaard moet worden of waarbij een glazen scheidingswand wordt opgetrokken, is niet werkbaar voor kinderen met een verstandelijke beperking en leidt waarschijnlijk alleen maar tot extra onrust en trauma’s.

Lichamelijk contact

De meeste van deze kinderen kunnen nauwelijks verbaal communiceren en zoeken heel sterk lichamelijk contact met de begeleiders – als wij bij hem zijn als ouders, dan is samen met mama en papa op de bank zitten met de iPad één van de belangrijkste activiteiten.

Ouders van kinderen in instellingen zijn niet alleen bezoekers, maar in de eerste plaats medeverzorgers. Dit dient bij het opstellen en het uitwerken van de coronamaatregelen het uitgangspunt te zijn.

Het is toch vreemd dat begeleiders alle normale (nabije) contacthandelingen mogen verrichten met ons kind en wij als ouders geen enkel fysiek contact meer mogen hebben?

Ook voor andere doelgroepen kan het nodig zijn om het begrip ‘huishouden’ te verruimen met enkele cruciale mantelzorgers of directe naasten. In overleg tussen de instellingen en deze betrokkenen kan dan bekeken worden hoe zij hun rol kunnen oppakken, met zo min mogelijk risico’s voor henzelf of voor anderen.

Voor ons komt het erop aan dat op korte termijn perspectief geboden wordt op herstel van een normale ouder-kindrelatie.

Kees Bezemer en Lidwien van Langen, ouders van Peter (15)

Laaggeletterden willen ook stemmen

Voor de D66 campagne ben ik samen met Meltem gaan flyeren in Amsterdam Oost.

We hadden een paar leuke gesprekken met mensen die vaker op D66 stemden, maar nu nog even twijfelden. We hebben een aantal mensen zeker over de streep getrokken. Want wie wil er nu niet op een leuke kandidaat stemmen (Meltem staat op nr. 11 en ik op nr. 32). Daarnaast hebben we gesproken met veel andere mensen over  onder meer de woningnood en de erfpacht.

Sommige mensen zeiden dat ze niet gingen stemmen.  Soms zelfverzekerd, maar ook  wel eens nors en teleurgesteld.  En soms kun je dan niet meer doen dan mensen een fijne dag te wensen.

Wij gingen verder met het aanspreken van het publiek. Meltem en ik spraken met andere voorbijgangers over de resultaten van Meltem  in de gemeenteraad met betrekking tot de dak- en thuislozen en voor betere zorg voor mensen met een beperking. Eén van de norse niet-stemmers luisterde mee en begon toch een gesprek met mij. Hij vertelde mij dat hij niet kon stemmen, want hij kon niet lezen. En dan mag niemand hem helpen in het stemhokje. Ik was even van slag, want ik  had deze opmerking  niet verwacht.  De man zat in een rolstoel, maar dat was dus niet zijn grootste beperking.

Er zijn regels dat lichamelijke beperkte mensen ondersteuning kunnen vragen bij het stemmen, maar laaggeletterde en/of mensen met een licht verstandelijke beperking mogen volgens de kieswet geen hulp ontvangen in het stemhokje.

Wat me opviel was dat hij zijn beperking pas met ons wilde delen toen hij ons hoorde praten over  de zorg voor mensen met een beperking.

D66 in Amsterdam wil komende jaren laaggeletterdheid aanpakken. We moeten daarin een stapje verder gaan en in de toekomst ook onze laaggeletterde inwoners begeleiden bij het stemmen.  Hoe kan je voor je rechten opkomen als je niet mag stemmen? Maatschappelijke en politieke participatie is namelijk een recht van ieder mens.

Uitgelicht

Sociale rechten zijn ook “Mensenrechten”

 

Wat betekenen “Mensenrechten” voor de gewone burger?

Onder de klassieke mensenrechten vallen integriteitsrechten (zoals de vrijwaring van discriminatie en marteling), vrijheidsrechten (zoals het recht op vrije meningsuiting) en participatierechten voor het maatschappelijke en politieke leven (zoals kiesrecht). Deze rechten staan opgesomd en uitgebreid uitgelegd in het VN-verdrag (BuPo) van 1966.

Naast de klassieke mensenrechten bestaan er ook andere groepen mensenrechten zoals de sociale en economische rechten. Deze betreffen o.a. het recht op behoorlijke levensstandaard, recht op sociale voorzieningen, vrijheid van vakvereniging, recht op onderwijs, recht op gezondheid. Al deze rechten zijn mensenrechten, die ieder mens toekomen, waar ook ter wereld. Bij het bieden van voorzieningen aan mensen zijn dus niet alleen de wettelijke regels van Nederland en de gemeente van toepassing, maar ook de diverse sociale mensenrechten.
Een voorbeeld hoe mensenrechten kunnen helpen is dat sommige mensen tussen wal en schip vallen omdat de regels niet aansluiten op de werkelijke situatie. Hierdoor kunnen mensen in armoede terecht komen en daardoor geen menswaardig leven opbouwen.
Je kan stellen dat mensenrechten het uitgangspunt zijn bij het opstellen én uitvoeren van beleid. Dit betekent dat we niet alleen de regels moeten toepassen, maar ook kijken naar het resultaat bij het toepassen van regelgeving.

Als we op deze manier kijken naar regelgeving kunnen er verschillen ontstaan tussen gemeenten en ook binnen de gemeente bij het toepassen van de regelgeving.
Dit niet altijd onwenselijk, omdat mensen verschillende behoeften kunnen hebben en in verschillende omstandigheden verkeren.

Menselijke waardigheid is dat we in de gemeentelijke uitvoering tegemoet moeten kunnen komen aan essentiële behoeften voor een menswaardig bestaan en maatwerk moeten aanbieden in de bijstand en de Wmo. Maatwerk kan betekenen dat we niet alleen maar de regels toepassen, maar ook naar de uitkomst kijken. Heeft de voorziening werkelijke het gewenste effect? Wordt maatwerk ingezet om mensen zelf meer te laten doen? (om de bezuiniging te halen?) of ondersteunen we mensen werkelijk, zodat ze in hun eigen kracht op hun eigen manier een bijzondere bijdrage aan de samenleving kunnen geven.